تماشای تکههای تاریخ مشهد در نوغان 
برادران اکبری به فاصله ۳ سال شهید می‌شوند 
همت یک فامیل برای سرپانگه داشتن وقف حاج موسی
امیرخانی| زمانی‌که حاج‌موسی محمدزاده به‌همراه خانواده‌اش از محلۀ آبکوه به زمین‌های کشاورزی و بایر اطراف مشهد کوچ کرد، شهر تا بولوار شهیدرستمی کنونی بیشتر ادامه نداشت. قبل از او، فقط چهار پنج خانواده کشاورز در حاشیۀ جادۀ سرخس زندگی می‌کردند.
حاج‌موسی و خواهران و برادرانش هم به جمع آنها اضافه شدند و کم‌کم روستایی کوچک را شکل دادند که بعد‌ها به قلعه‌ساختمان شهرت یافت. حالا چند سالی هست که او به رحمت خدا رفته، اما مسجدی را ساخته و وقف کرده که یادش را جاودانه کرده است. سا‌ل‌هاست مردم در این مسجد، برنامه‌های مذهبی اجرا می‌کنند. خانواده‌اش هم بنا به وصیت او مسجد و برنامه‌های مذهبی اش را گسترش داده‌اند.
حالا دیگر مسجد محمدی و کانون و پایگاه بسیج و هیئت آن، بستر فعالیت دینی و اجتماعی صد‌ها نفر از مردم شده است و طبق آنچه از مسجد انتظار می‌رود، در زمینه‌های زیادی به مردم خدمات می‌دهد. محمدحسین محمدزاده، پسر آن مرحوم و مدیر کانون فرهنگی نصر از این مسجد می‌گوید.
-از قدمت مسجد محمدی برایمان بگویید.
سال۱۳۴۹ پدرم بنای قدیمی مسجد را ساخت. از آن زمان هر روز در این مکان نماز برپا و فعالیت‌های مختلفی در آن اجرا می‌شود. زمان جنگ از این مسجد نیرو به جبهه اعزام می‌شد و اکنون نیز در جنگی فرهنگی با کمترین امکانات بیشترین بهره‌برداری را داریم. محلۀ ما ۲۵شهید و ۳۰جانباز و آزاده تقدیم انقلاب کرده است که همگی از همین مسجد راهی جنگ شده‌اند. برنامه‌های فرهنگی زیادی هم تا سال۱۳۸۶ که ساخت وساز دوبارۀ مسجد آغاز نشده بود، در کانون فرهنگی نصر و پایگاه بسیج جریان داشت که با تمرکز ما بر روی مسائل عمرانی، تا حدودی کم‌رنگ شد.
-چه شد که تصمیم به بازسازی مسجد گرفتید؟
مساحت بنا فقط برای جمعیت آن زمان کفایت می‌کرد؛ حالا شهرک شهیدرجایی جمعیت بسیاری را در خود جای داده است، این بود که در سال۸۶ تصمیم گرفتیم آن را بازسازی کنیم. بخشی از هزینه آن با کمک خیّران و قسمتی نیز با ارثی که از پدرم باقی مانده بود، تأمین شد و در سه طبقه و با زیربنای ۱۴۰۰متر بازسازی شد؛ البته هنوز نازک‌کاری به پایان نرسیده است و امیدواریم تا دو سال دیگر کاملاً آماده شود و بعد هم فاز بعدی را شروع کنیم.
-فاز بعد شامل چه کار‌هایی است؟
برنامه‌ریزی ما برای ساخت مجتمع فرهنگی بصیرت با ۵ هزار مترمربع مساحت است؛ متأسفانه تحریم‌های ناجوانمردانه دشمنان و گرانی‌ها باعث شد کمی از برنامه عقب بمانیم. درواقع مسجد بخش کوچکی از پروژه است. به امید خدا می‌خواهیم تأثیرگذارترین مرکز فرهنگی در منطقه را دایر کنیم، باید بتوانیم بودجه فراهم و خانه‌های اطراف مسجد را خریداری کنیم.
-شما از قدیمی‌های محله هستید؛ در این سال‌ها تصمیم نگرفتید به بخش دیگری از شهر بروید؟
نه؛ تمام گذشتۀ من در همین محله و با تمام مشکلاتش رقم خورده است، حدود ۳۰۰خانوار از اقوامم در این محله زندگی می‌کنند و با آنان رفت‌وآمد دارم. به هر حال محدودیت‌های فرهنگی و اجتماعی در این منطقه وجود دارد، اما اگر امثال من هم که می‌توانند کاری بکنند از اینجا بروند، چه کسی به مردم کمک می‌کند؟ الان بیشتر اهالی مرا می‌شناسند و بیشتر اقوام و خویشانم هم در شهرک شهیدرجایی ساکن هستند؛ این یعنی بهترین فرصت برای خدمت به مردم.
-خانواده و فامیل هم در کار‌ها به شما کمک می‌کنند؟
بله؛ علاوه‌بر خانوادۀ خودمان، یکی از پسرعمه‌هایم جزو هیئت‌امناست، یکی دیگر هم مسئول هیئت مذهبی مسجد است، من هم کار‌های فرهنگی را پیگیری می‌کنم، پسر عمو‌ها و بقیۀ فامیل هم تا جایی که بتوانند در کمک کردن به ما شریک می‌شوند.
-در محله شما برادران اهل سنت هم حضور دارند. آیا تابه‌حال اتفاقی افتاده است که وحدت دینی مردم را به مخاطره بیندازد؟
ساکنان قدیمی محله، چه شیعه و چه سنی، از گذشته تا الان حسن همجواری را به‌معنای واقعی رعایت کرده‌اند. تندروی‌هایی که گاهی انجام می‌شود، ازسوی جوان‌تر‌ها و ساکنان جدید شهرک شهیدرجایی است و هیچ نتیجه‌ای جز ناراحتی و کینه برای مردم ندارد. من در تمام این ۴۳سال که از خدا عمر گرفته‌ام، هنوز ندیده‌ام در این محله یک شیعه، سنی شود یا برعکس؛، اما متأسفانه عده‌ای سعی می‌کنند گروه مقابل را دشمن دین و عقیده معرفی کنند و بین آنها اختلاف بیندازند، آنان در شناخت اولویت‌های دینی هم واقعاً دچار مشکل هستند. مشکلات اساسی مردم این محله اعتیاد و اشتغال است، نه تعداد شیعه و سنی.
-شما عضو شورای اجتماعی محلۀ شهیدمعقول هم هستید، از کارکرد‌های شورا رضایت دارید؟
ما در کانون نصر نیز همکاری بسیار خوبی با شهرداری داشتیم و آنها در خیلی از کار‌ها همراه و پشتیبان ما بودند. از من دعوت شد که به‌عنوان نمایندۀ تشکل‌ها در جلسات حضور داشته باشم. باتوجه به حوزۀ اختیارات شورا، تا الان تصمیمات خوبی برای مردم گرفته شده است؛ اما مردم شناخت زیادی از اعضای شورا و کارهایشان ندارند. به نظر من باید اطلاع‌رسانی بهتری در این زمینه انجام شود. البته خوشبختانه به‌تازگی بنر‌هایی در سطح محله نصب شده است، اما کافی نیست.
کانون نصر در سال۱۳۸۰ برای رفع محرومیت و ایجاد نشاط جمعی در مسجد محمدی با حضور آیت‌ا... عبادی افتتاح شد
-کانون نصر با چه هدفی در مسجد محمدی شروع به فعالیت کرد؟
وقتی می‌دیدیم منطقه محروم است و مردم اگر بخواهند هم وسعشان نمی‌رسد که برای نیاز‌های فرهنگی هزینه کنند، وارد عمل شدیم. برای پاسخ‌گویی به این نیاز مردم، کانون نصر در سال۱۳۸۰ با حضور آیت‌ا... عبادی افتتاح شد.
در شروع کار، ما هیچ امکاناتی نداشتیم، پیت‌های خالی روغن را به‌عنوان صندلی استفاده کردیم، یک درِ چوبی قدیمی هم داشتیم و زیرش چند تا پیت حلبی روغن گذاشتیم و شد میز سخنران. تمام امکانات ما در آن زمان، سه‌چهار کتاب و پنج‌شش‌نفر نیروی اجرایی بود که با کمک آنان تصمیم گرفته بودیم کانون را راه بیندازیم، اما به آینده خوش‌بین بودیم و هدف‌های بزرگی هم داشتیم. خدا را شکر فعلاً ۲۵درصد هدف‌هایمان محقق شده است و با احداث مجتمع بصیرت، تحول محسوسی را در مسائل فرهنگی اهالی محله شاهد خواهیم بود.
-فکر می‌کنید تا چه اندازه توانسته‌اید در مسائل و مشکلات محله تغییر ایجاد کنید؟
مهم‌ترین نکته این است که ما پای مسئولان شهر را بیش‌ازپیش به محلۀ خودمان باز کرده‌ایم و آنان از نزدیک با مشکلات مردم روبه‌رو شده‌اند. وقتی با والدین صحبت می‌کنیم، می‌بینیم مسابقه‌های کتاب‌خوانی در ایجاد فرهنگ مطالعه در نسل جدید تأثیرگذار بوده است. به‌جز مسائل آموزشی برای خانواده‌ها، ما در شناسایی معتادان کارتن‌خواب و جمع‌آوری آنان، با نیروی انتظامی همکاری کردیم و الان تعدادشان کم شده است.
هنوز هم در محلۀ ما آدم‌هایی هستند که شب گرسنه می‌خوابند. تا چند سال پیش، با کمک مالی شهرداری برنامۀ سفره‌های علوی را اجرا می‌کردیم. هر شب در مسجد سفره‌ای پهن می‌کردیم و خیلی ساده و بی‌تشریفات، به فقرا نان و پنیر و خرما می‌دادیم. واقعاً اثرگذار بود، البته بعداز مدتی شهرداری کمکش را قطع کرد و ما هم بنا به محدودیت‌های مالی نتوانستیم آن را ادامه دهیم.
-اهالی تا چه اندازه پای کار برنامه‌های شما هستند؟
از لحاظ مالی، مردم منطقۀ ما اگر هم بخواهند خیلی نمی‌توانند مشارکت داشته باشند؛ اما بازهم هرکس هرآنچه در توان داشته باشد، به میدان می‌آورد. از لحاظ حضور و کمک‌های معنوی، تعداد اعضای کانون، گواه علاقه و تقاضای مردم برای فعالیت‌های ماست. با اینکه در این سال‌ها درگیر عمران مسجد بوده‌ایم، تا امروز حدود ۱۸۰عضو فعال داریم و هزارو ۷۰۰ نفر هم به‌صورت رسمی ثبت‌نام کرده‌اند.
* این گزارش در شماره ۷۵ شهرآرا محله منطقه ۶ مورخ ۱۳ آبان ما سال ۱۳۹۲ منتشر شده است.
لینک کوتاه
آوا و نمــــــای شهر
